نیاز به آب فراتر از منابع موجود | خاورمیانه بیشترین مصرف کننده منابع آب زیرزمینی در جهان است | مناقشه بر سر آب چقدر جدی است؟
تاریخ انتشار: ۱ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۴۷۰۲۱
همشهری- زهرا رفیعی: بررسیهای مرکز پژوهشهای مجلس نشان میدهد بحران آب در ایران تنها ناشی از تغییرات اقلیمی نیست، بلکه سوء مدیریت و عدم وجود برنامهریزی در بخش آب نیز در این بحران دخیل بوده است. یافتههای کلیدی مرکز پژوهشهای مجلس نشان میدهد با افزایش عوامل مصرفکننده آب مانند افزایش زمینهای کشاورزی، باغات و فضای سبز شهرهای بزرگ، افزایش جمعیت، خودکفایی، اشتغالزایی در بخش کشاورزی، مصرف آب با رشد چشمگیری مواجه شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به اعتقاد این کارشناسان کمبود آب موجب افزایش فشار اجتماعی شده و دولتها را مجاب به پرداخت یارانه در حوزه آب میکند و این رویکرد انگیزه برای استفاده بهینه از آب را کاهش میدهد. در حالی که بهبود کیفیت حکمرانی در حوزه آب، میتواند به تغییرات در تقاضای مصرف آب و در عین حال ارتقای بهرهوری در همه حوزهها منجر شود. بازوی مشورتی مجلس شورای اسلامی معتقد است، در دهههای اخیر «نیاز به آب» از «ظرفیت منابع آبی موجود» فراتر رفته است. یعنی اگر هدف خودکفایی و تولید محصولات غذایی مورد نیاز جمعیت در کشور باشد، با الگوی فعلی، منابع آب کافی برای پاسخگویی به آن وجود ندارد. بنابراین لازم است با اعمال «مدیریت تقاضا»، «افزایش بهرهوری»، «توجه به تجارت آب مجازی» و «اصلاح سیاستها در رسیدن به خودکفایی در برخی محصولات کشاورزی» و «اصلاح الگوهای زندگی» زمینههای امنیت غذایی را به صورتی پایدار فراهم کنیم.
چند نکته کلیدی در مورد مصرف آب به دلیل تغییرات اقلیم، همین میزان آب محدود، رو به کاهش است به دلیل افزایش جمعیت و توسعه اقتصادی و در نتیجه آنها توسعه مصارف، نیاز کشور به آب رو به افزایش است که در دید کلی این امر به معنای کاهش امنیت آبی است براساس شاخصهای استاندارد بینالمللی، تمام آب تجدیدپذیر را نمیتوان استفاده کرد. حداکثر میزان قابل استفاده از آب تجدیدپذیر، ۴۰ درصد است. علت اصلی این امر پایداری و حفظ محیط زیست است.۱۲۵ میلیارد متر مکعب: حجم آب تجدیدپذیر کشور تا ۱۳۸۵ (بلند مدت)
۸۹ میلیارد مترمکعب: حجم آب تجدیدپذیر کشور از ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵
یعنی:
۱۲ درصد کاهش بارندگی
۲۹ درصد کاهش حجم آب تجدید پذیر
۱۴۳ میلیارد متر مکعب: کسری مخازن زیرزمینی در ۴ دهه
عوامل بهرهوری پایین آب در کشور: برداشت بالای آب در بخش کشاورزی قیمت بسیار پایین یا مجانی بودن آب وابستگی کشاورزی به منابع آب زیرزمینیکشورهای با درآمد پایین | ۴ |
کشورهای با درآمد متوسط | ۱۱ |
کشورهای با درآمد بالا | ۵۶ |
ایران | ۵ |
جهان | ۲۱ |
حوضه آبریز درجه یک | وضعیت شاخص |
دریای خزر | مناسب |
خلیج فارس و دریای عمان | مناسب |
دریاچه ارومیه | بحرانی |
فلات مرکزی | کم آبی مطلق |
مرزی شرق | کم آبی |
قره قوم | کم آبی مطلق |
کل کشور | بحران |
۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ |
کمبود ذاتی منابع آب در کشور | تداوم خشکسالیها بر اساس پیشبینیها | افزایش دما به دلیل تغییر اقلیم | کاهش و تغییر الگوی بارندگی به دلیل تغییر اقلیم | کاهش منابع آب موجود |
افزایش جمعیت | افزایش نیاز بخشهای مختلف | آلودگی فزاینده منابع آب و کاهش کیفیت | استهلاک تأسیسات و کاهش بهرهوری | تهدید امنیت آبی و غذایی کشور |
کاهش بیشتر سهم محیطزیست | استفاده بیشتر از ذخایر استاتیک و نابودی آنها | کاهش بیشتر ذخایر آب زیرزمینی و تبعات آن | نابودی بیشتر زیستبومهای آبی | از بین رفتن منابع طبیعی کشور |
افزایش مناقشات بین بخشهای مختلف | افزایش مناقشات محلی و داخلی | افزایش مناقشات منطقهای و بینالمللی | امنیتی شدن موضوع آب | تحتالشعاع قرار گرفتن امنیت ملی |
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: آب منابع امنیت منابع طبیعی مرکز پژوهش های مجلس خشکسالی محیط زیست ایران بخش کشاورزی آب تجدیدپذیر بهره وری منابع آب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۴۷۰۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نفت در مدار رشد؟
روز جمعه قیمت نفت افزایشی شد. برنت به ۸۹دلار و ۵۳سنت و WTI آمریکا به ۸۴دلار و ۱۲سنت در هر بشکه رسید.
به گزارش دنیای اقتصاد، رشد تولید ناخالص داخلی، کاهش تورم و عدم کاهش نرخ بهره آمریکا در کنار نگرانی از افزایش تنشها در خاورمیانه، از عوامل اصلی رشد قیمت نفت بودهاند. ترس از استمرار تنشهای ژئوپلیتیک در منطقه خاورمیانه، همچنان بر نگرانی بازار جهانی انرژی نسبت به عرضه پایدار نفت افزوده است و از قیمت این کالای استراتژیک حمایت میکند.
قیمت جهانی نفت در اولین ساعات تجارت در روز جمعه مورخ ۷ اردیبهشت ماه، روند افزایشی در پیش گرفت. طبق اعلام وزارت خزانه داری ایالات متحده، چشم انداز اقتصادی این کشور در شرایط باثبات تری در مقایسه با سهماهه اول سالجاری میلادی قرار دارد.
از طرف دیگر نگرانی فعالان بازار انرژی در مورد عرضه جهانی نفت به واسطه استمرار منازعات در منطقه نفتخیز خاورمیانه کماکان پابرجاست. روز گذشته و در لحظه تنظیم این گزارش، قیمت هر بشکه نفتبرنت دریای شمال با ۴۱سنت افزایش به ۸۹ دلار و ۵۳سنت رسید. شاخص دیگر یعنی وست تگزاس اینترمیدیت آمریکا هم با ۳۶سنت افزایش در رقم ۸۴ دلار و ۱۲سنت به ازای هر بشکه معامله شد.
در همین رابطه، وزیر خزانهداری آمریکا، اعلام کرد منحنی رشد اقتصاد این کشور از آنچه که پیشبینیها از انتظار رشد برای سهماهه اول سالجاری میلادی نشان میدادند، در شرایط بهتری قرار دارد.
وی افزود: تولید ناخالص داخلی در ایالات متحده در سهماهه اول سال۲۰۲۴ افزایش داشته، ضمن آنکه تورم این کشور تا سطح قابل قبولی پایین آمدهاست. این در حالی است که تا پیش از اظهارات جنت یلن، شواهد حاکی از افزایش تورم در این کشور بود که به نوبه خود بر بازار نفت تاثیر میگذاشت، چرا که پیشبینی سرمایهگذاران نفتی حاکی از آن است که فدرالرزرو نرخ بهره را حداقل تا پیش از ماه سپتامبر کاهش نخواهد داد. واقعیت این است که ادامه تنشهای ژئوپلیتیکی در منطقه خاورمیانه همچنان بر نگرانی فعالان بازار و سرمایهگذاران نسبت به عرضه نفت، افزوده و از قیمت این کالای استراتژیک حمایت میکند.